Amstel Quartet vier saxofoons
Keuris Quartet vier saxofoons
Maxim Shalygin dirigent
Volgens de NRC was het in 2019 een van de beste concerten van het jaar. De première van Maxim Shalygins Todos los fuegos el fuego maakte een verpletterende indruk. Shalygin liet zich inspireren door de gelijknamige verhalenbundel van de Argentijnse schrijver Julio Cortázar, waarin een parallel universum door onze alledaagse werkelijkheid heen breekt. Het resulteerde in een avondvullend meesterwerk voor 8 saxofoons in 8 delen, waarbij elk deel een heel eigen karakter en klankwereld heeft. Je zit op het puntje van je stoel.
Bert den Hertog orgel
Devotie, mystiek, duisternis, opstanding en extase. Met deze motieven maakte Olivier Messiaen van zijn laatste cyclus Livre du Saint-Sacrement een monument in de orgelliteratuur. Het spelen van deze rijkgeschakeerde muziek – ruim twee uur lang – vraagt van een organist het afleggen van een meesterproef. Bert den Hertog gaat die uitdaging aan op het orgel van de Elandstraatkerk: een grandioos instrument waarop de klankpracht en kleurenrijkdom van Messiaens muziek optimaal tot hun recht komen.
Alfonso Gómez piano
Met zijn Vingt Regards sur l’Enfant Jésus schreef Olivier Messiaen een verpletterend meesterwerk, een twintigdelige cyclus van maar liefst twee uur. De muziek vraagt van de pianist het uiterste: van fluisterzachte akkoorden vol mysterie tot overweldigende extase waarin de fortissimo’s de vleugel omtoveren tot een klankkathedraal. De Spaanse pianist Alfonso Gómez is een prominente vertolker van 20e-eeuwse en nieuwe muziek. Voor het cd-label Kairos, toonaangevend voor nieuwe muziek, maakte hij een magistrale opname van de Vingt Regards. Hij komt voor ons festival Rondom Messiaen naar Nederland.
Jelmer de Moed klarinet
Tim Brackman viool
Pieter de Koe cello
Rik Kuppen piano
In 1940 viel de 32-jarige Messiaen als hospitaalsoldaat in handen van de Duitsers. Een vol jaar bracht hij door in het Poolse kamp Stalag VIII-A. Daar ontmoette hij een klarinettist, violist en cellist en componeerde hij zijn onsterfelijk geworden Quatuor pour la fin du temps. De apocalyptische poëzie van de apostel Johannes inspireerde hem tot een meesterwerk met visioenen van regenbogen, engelen, een ravijn met vogels en een verstild slotdeel waarna het publiek meestal minutenlang met stomheid is geslagen. Ook Galina Oestvolskaja schreef spirituele kamermuziek. Uit haar indrukwekkende Klarinettrio uit 1949 spreekt een sterke geestverwantschap.
Geerten van de Wetering orgel
Marcel Wierckx videoprojecties
Johan Luijmes visuele vormgeving
De organist Geerten van de Wetering speelt Messiaens indrukwekkende orgelcyclus La Nativité du Seigneur. Op het orgel zijn videoprojecties te zien. Die tonen de kleuren die Messiaen bij elke samenklank voor zich zag. Om het kleurenspectrum van zijn muziek tot leven te laten komen, bouwde Marcel Wierckx een ingenieuze video-installatie. Een hallucinerende totaalervaring, in klank en beeld. In de monumentale Kloosterkerk.
Nikola Meeuwsen piano
Nikola Meeuwsen staat als opkomende pianist volop in de aandacht: op tv, in festivals en onlangs bij het Residentie Orkest als solist in Clara Schumanns pianoconcert. In dit solorecital speelt hij werken waarin Liszt een sprong in het duister waagde. Zijn meesterwerk La notte – een schildering van de nacht – beschouwde Liszt als een van zijn dierbaarste stukken. De iconische Sonate in b-klein wordt gezien als een titanische strijd tussen de krachten van het duister en het licht. Omdat een avondvullend recital weer mogelijk is, zonder avondklok voor het theater, breidt Nikola zijn programma uit met Bachs Eerste partita en Sjostakovitsj’ Tweede pianosonate.
Volkmann Trio
Coraline Groen viool
Jobine Siekman cello
Valentina Tóth piano
Componerende vrouwen konden hun werken in de negentiende en vroeg-twintigste eeuw vaker in salons presenteren dan in de concertzaal. Veel van hun composities zijn vergeten geraakt. Gelukkig worden ze herontdekt. De musici van het Volkmann Trio breken een lans voor pianotrio’s van drie Franse componistes. Valentina Tóth, ook als actrice actief. geeft met zelfgeschreven teksten de ijzersterke pianotrio’s een theatrale context, die ons terugbrengt naar Parijs tijdens het belle époque.
Brackman Pianotrio
Tim Brackman viool
Kalle de Bie cello
Rik Kuppen piano
Het aanstormende Brackman Pianotrio uit Den Haag dompelt ons onder in het Weense muziekleven rond 1900. Daar gebeurde het. Arnold Schönberg componeerde eerst laatromantische meestwerken, zoals Verklärte Nacht. Daarna liet hij de tonaliteit los. Hij inspireerde Anton Webern tot verbijsterend orginele miniaturen, zoals zijn Vier Stücke voor viool en piano. In dezelfde tijd boekte de violist Fritz Kreisler succes met zijn onweerstaanbare miniaturen: salonmuziek in de beste zin van het woord. Ook anderen bleven de laat-romantiek trouw, zoals Zemlinsky in zijn overrompelend mooie pianotrio, en de gelukkig herontdekte Joseph Marx.
Damask Vocal Quartet
Katharine Dain sopraan
Marine Fribourg mezzosopraan
Guy Cutting tenor
Drew Santini bas
Flore Merlin piano
Anne le Bozec piano
Vier zangers, twee pianisten quatre-mains aan de piano. In de 19e eeuw een ideale bezetting voor muziek in de huiselijke kring. Schumann en Brahms schreven er meesterwerken voor. De zangers van Damask tillen deze huismuziek naar een niveau op eenzame hoogte. Hun debuut-cd O schöne Nacht werd in 2019 bekroond met de prestigieuze Choc Award. Brahms componeerde met zijn Liebeslieder-Walzer een verkapte liefdesverklaring aan Clara Schumann. Ook nu leven componisten zich nog uit in vocale kwartetten, zoals John Corigliano en Zachary Wadsworth, die de Liebeslieder-Walzer actualiseerde.
Ekaterina Levental mezzosopraan
Frank Peters piano
Meer dan honderd wondermooie liederen liet de Rus Nikolai Medtner na. Mezzosopraan Ekaterina Levental en pianist Frank Peters kwamen op het lumineuze idee die als eerste compleet op te nemen. Het wordt een cyclus met vijf cd’s. Ze presenteren een selectie uit Medtners liederen, die in zijn tijd vaak klonken in de salons van liefhebbers met verfijnde smaak. Gedichten van Poesjkin en Goethe passeren de revue. Erik Voermans schreef in Het Parool: “Met hun hart en ziel zit het helemaal goed. De manier en het niveau waarop Levental en Peters Medtners boodschap overbrengen, maken grote indruk.”
Joe Puglia viool
Ellen Corver piano
De violist Joseph Puglia neemt – samen met zijn vaste duo-partner Ellen Corver – afscheid van zijn Italiaanse Gagliano-viool, waar hij na een bruikleen van vele jaren zijn laatste concerten op speelt. Hij koos een toepasselijk programma met stukken waarin afscheid en terugblik het thema vormen. Claude Debussy eerde in zijn vioolsonate, zijn laatste compositie, de Franse barokmeesters voor wie hij veel bewondering had. Klaas de Vries brengt in Spiegelpaleis een ode aan Schubert, wan wie tot slot de overrompelend virtuoze Fantasie klinkt, met een prachtige reeks variaties op het afscheidslied Sei mir gegrüsst.
Daniel Rowland viool
Tijmen Huisingh viool
Joël Waterman altviool
Maja Bogdanović cello
Weinig musici hebben zo’n diepe affiniteit met Sjostakovitsj als de violist Daniel Rowland. Hij stelt voor het slotconcert van ons vijfdaagse festival een kwartet samen met bevriende musici. Ze spelen een van Sjostakovitsj’ indringendste stukken: het Vijftiende strijkkwartet uit 1974. In zes verstilde, bij vlagen spookachtige adagio’s, komen een serenade, treurmars, nocturne en elegie voorbij. Het kwartet klinkt naast het lyrische Vierde strijkkwartet met Joodse thema’s en het eendelige Dertiende strijkkwartet, een van Sjostakovitsj’ spannendste en vooruitstrevendste stukken.
Ekaterina Levental mezzosopraan
Frank Peters piano
Daniel Rowland viool
Maja Bogdanović cello
Anna Fedorova piano
Sjostakovitsj maakte van zijn Tweede pianotrio een in memoriam voor zijn goede vriend Ivan Sollertinsky, die in 1944 stierf in Novosibirsk. Het is eerder een persoonlijke saluut, dan een uitlaatklep voor de verschrikkingen van de oorlog. Het furieuze scherzo portreteert geen wapengekletter, zoals vaak wordt geopperd, maar een verhitte discussie tussen de twee vrienden. Joodse thema’s spelen een prominente rol in het trio, dat met de Joodse liederen van Mieczysław Weinberg een prachtige combinatie vormt.
Ekaterina Levental mezzosopraan
Jacobien Rozemond viool
Doris Hochscheid cello
Frans van Ruth piano
Sjostakovitsj was hecht bevriend met Benjamin Britten, die hij had leren kennen dankzij de cellist Mstislav Rostropovitsj, die prominente componisten strikte voor nieuw cellorepertoire. Britten voltooide in 1961 zijn Cellosonate voor Rostropovitsj. Zes jaar later componeerde Sjostakovitsj voor de cellist zijn Suite op gedichten van Alexander Blok, voor sopraan en pianotrio. Ekaterina Levental komt samen met Doris Hochscheid en Frans van Ruth, in de Volkskrant geprezen om het “grote elan” en de “onvoorwaardelijke inzet” in hun spel.
Animato Kwartet
Zijn strijkkwartetten zag Sjostakovitsj als muzikale dagboeken. Hij schreef zijn Eerste kwartet in 1938, kort nadat hij bij Stalin in ongenade was gevallen. Het kwartet is geen politiek commentaar, maar een terugblik op zijn kindertijd. Het Derde kwartet uit 1946 beschouwde Sjostakovitsj als een van zijn beste stukken: een ode aan de schoonheid die altijd overwint. Zijn Zevende kwartet schreef hij als in memoriam aan zijn eerste vrouw, die jong stierf. Het Haagse Animato Kwartet is stevig in opmars. De jury van Dutch Classical Talent noteerde: “Vier topspelers met een bruisende energie, ze pakken je in vanaf de eerste noot!”
Dana Zemtsov altviool
Anna Fedorova piano
De Altvioolsonate is Sjostakovitsj’ zwanenzang, vormgegeven als een roman, vol met citaten uit eerder werk. Sjostakovitsj componeerde dit laatste werk nadat zijn vriend Grigori Frid hem diens altvioolsonate had voorgespeeld. Dit eigenzinnige stuk klinkt in combinatie met de sonate waarvoor het een vonk van inspiratie was. Het slotadagio van zijn sonate baseerde Sjostakovitsj op BeethovensMondschein-Sonate voor piano solo, die ook op het programma staat. De altvioliste Dana Zemtsov deelt het podium met haar vaste duopartner: de geliefde concertpianiste Anna Fedorova.
Pieter van Loenen viool
Tobias Borsboom piano
Met hun cd-debuut The Silence Between zetten de violist Pieter van Loenen en de pianist Tobias Borsboom zichzelf stevig op de kaart. De cd kreeg in de pers jubelende recensies. De twee Haagse musici spelen de Vioolsonate die Sjostakovitsj in 1968 schreef voor David Oistrakh. In dit rijkgeschakeerde stuk klinkt Joodse klezmer door, maar ook een hommage aan Bach: het slotdeel is een indrukwekkende chaconne. Ze combineren dit meesterwerk met Stravinsky’s Divertimento Le baiser de la fée en met Fratres, een van Arvo Pärt's meest indringende composities.
Nikola Meeuwsen piano
In 1943 schreef Sjostakovitsj een van zijn meest lucide stukken: de Tweede pianosonate. Dusdanig wars van uiterlijk vertoon, dat vrijwel geen pianist het stuk speelt. Volkomen ten onrechte volgens de jonge Haagse pianist Nikola Meeuwsen, door de NRC getipt als een van de grootste jonge muziektalenten in ons land. In de sonate hoor je terug dat Bach voor Sjostakovitsj een belangrijke inspiratiebron was. Hij speelde graag Bachs dansante suites en partita’s die een duidelijk stempel hebben gezet op de heldere textuur en de vitale ritmische drive. Nikola Meeuwsen besluit zijn recital met Bachs rijke en overrompelend diepzinnige Zesde partita.
Ensemble De Formule
Sjostakovitsj ontving in 1941 de Stalin-prijs voor zijn toen populaire Pianokwintet. Een dubieuze eer. Hoe kon dit stuk in de smaak vallen van de machthebbers, die eerder werk hadden bestempeld als “chaos in plaats van muziek”. In de theatrale voorstelling Gevangen in de Formule gaan de musici van ensemble De Formule en regisseur Kenza Koutchoukali op zoek naar het verborgen drama en de dubbele bodems in de muziek van Sjostakovitsj. Zij vragen zich ook af hoe vrij wij in onze tijd zijn om ons eigen verhaal te vertellen.
Anastasia Kozlova violin
Eva Tebbe harp
“Briljant. Een aaneenschakeling van verrukkingen … Samenspel tot in de perfectie, met fraai gearticuleerde melodieën.” We zijn het eens met het Algemeen Dagblad en hebben de violiste Anastasia Kozlova en de harpiste Eva Tebbe uitgenodigd voor een kleurrijk duorecital in de Paleiskerk. Ze kozen als thema een verlangen dat ons allemaal wel eens overvalt: de wens om de realiteit te ontvluchten en voor even te verdwijnen naar een andere tijd en plaats.
Helena Basilova piano
Maya Fridman cello
Konstantyn Napolov slagwerk
Met hun onalledaagse ensemble openen ze nieuwe klankwerelden. Konstantyn Napolov, Helena Basilova en Maya Fridman spelen slagwerk, piano en cello. Ze musiceren zo hecht samen dat componisten graag voor hen schrijven. Voor het Van Gogh Jaar 2020 lieten twee componisten zich inspireren door het trio en door Van Gogh: de Amerikaanse Molly Joyce vond inspiratie bij het iconische schilderij Korenveld met kraaien, de Venezolaan Martin Francisco Mayo bij de briefwisseling tussen de schilder en zijn broer Theo. Jules Verne schreef in Van Goghs tijd zijn roman Reis naar het middelpunt van de aarde. Het was een bestseller. Ook Aart Strootman daalt af naar de aardkern: in Obscure Atlas СГ-3, een pakkende muzikale reis.
Ralph van Raat piano
Anastasia Kozlova viool
Konstantyn Napolov slagwerk
Drie bevlogen musici ontmoeten elkaar in een programma rond tijd en tijdloosheid. In de hemel waar de voortrazende tijd tot stilstand komt, beieren klokken. Ze weerklinken in The Bells of Saint-Clement’s van Jan-Peter de Graaff. Met hypnotische herhalingen laat Arvo Pärt ook in Fratres de tijd stilstaan. Een meesterwerk is Varied Trio van Lou Harrison, waarin hij tijden en culturen doorkruist van Indonesische gamelan tot schilderkunst uit de rococo. In zijn Vierde vioolsonate haalt Charles Ives jeugdherinneringen op, aan de kerkdienst waarin geluiden van buiten binnendringen en de luidste zangers verkeerde noten inzetten.
Ekaterina Levental mezzosopraan
Ensemble Nomad op tape
Chris Koolmees regie
“Een indrukwekkende tour de force … een gave mezzo, perfecte dictie en sterke présence.” Vier sterren zette de NRC boven de jubelende recensie van La Voix Humaine en Quarantaine met Ekaterina Levental. Deze voorstelling presenteerden we in juli 2020, samen met OPERA2DAY en LEKS Compagnie in de Koninklijke Schouwburg. Pierrot Lunaire 2.01 is niet minder indrukwekkend muziektheater, met filmprojecties. Te zien na zonsondergang bij volle maan. Het best denkbare moment voor Pierrot Lunaire van Arnold Schönberg.
Hanna Shybayeva piano
Animato Kwartet
Bas Vliegenthart contrabas
De pianiste Hanna Shybayeva maakt furore met cd’s en live-optredens waarin zij pianoconcerten presenteert in kamermuziekversies. Zij hoeft niet op te boksen tegen een groot orkest. Als luisteraar ontdek je nieuwe details. De muziek krijgt een intiemere zeggingskracht. Voor het befaamde label Naxos neemt Hanna alle pianoconcerten van Beethoven op in bewerkingen met strijkkwartet en contrabas. De eerste cd’s zijn in de pers enthousiast ontvangen. Zij bekroont haar cyclus met Beethovens Tweede en Vijfde pianoconcert.
Daniel Rowland viool
Shapeshift Ensemble:
Konstantyn Napolov slagwerk
Christian Smith slagwerk
Ryoko Imai slagwerk
Mervyn Groot slagwerk
Ricardo Oliveira slagwerk
Maxim Shalygin dirigent
Een enorme batterij slagwerk – 114 instrumenten – verschijnt op het podium voor vijf grandioze slagwerkstukken van Maxim Shalygin. Deze Hagenaar uit Kiev is uitgegroeid tot een van de markantste componisten in ons land. Zijn werk is op prominente festivals te horen en oogst jubelende recensies. Hoogtepunt is het Vioolconcert. Vijf slagwerkers creëren een hallucinant rijk kleurenpalet. Ze begeleiden de lyrische solopartij, waar niemand minder dan Daniel Rowland voor naar de Paleiskerk komt.